Bột đá hay Canxi cacbonat là một hợp chất hóa học với công thức hóa học là CaCO3. Chất này thường được tìm thấy dưới dạng đá (đá vôi, đá phấn, đá cẩm thạch…) hoặc là thành phần chính trong mai, vỏ của các loài sò, ốc. Đây cũng là nguyên nhân chính gây ra hiện tượng nước cứng. Canxi cacbonat có rất nhiều ứng dụng trong thực tiễn cuộc sống và trong sản xuất do tính phổ biến và tiết kiệm của nó.
Ứng dụng làm thức ăn trong nhiều lĩnh vực
Dùng làm thức ăn chăn nuôi, thức ăn thủy sản, bột trét tường, bê tông nhựa Asphalt. Trong bột đá vôi thường có cả cacbonat magiê.
Ứng dụng trong ngành sơn
Canxi cacbonat được sử dụng như chất độn chính, chiếm khoảng 60% hàm lượng trong sản xuất sơn. Độ mịn và phân bố kích thước hạt canxi cacbonat ảnh hưởng đến độ trắng sáng của quá trình sơn phủ, tăng khả năng quang học và trọng lượng của sơn.
Ứng dụng trong ngành nhựa
Tấm trần/Khung/Cửa Nhựa
Canxi cacbonat giúp gia tăng độ bền sản phẩm, độ phân tán trong hóa chất nhựa tốt hơn, độ bóng sản phẩm đạt được tối ưu, cải tiến quá trình sản xuất.
Ống nhựa PVC và phụ kiện nhựa
- Ống polyolefin không chịu áp lực và phụ kiện: Sử dụng sản phẩm canxi cacbonat trong nhựa polyolefin sẽ tạo độ cứng cao hơn, cải thiện quá trình sản xuất, rút ngắn thời gian và giảm chi phí. Trong phụ kiện chủ yếu làm tăng lợi nhuận.
- Ống PVC chịu áp lực: Thường sử dụng canxi cacbonat độn với hàm lượng ít nhằm tạo cho sản phẩm ống chịu được áp lực mức cao nhất, bề mặt sản phẩm láng nhất và chịu được tác động bề mặt.
Dây cáp điện
Trong cáp nhựa polyolefin, canxi cacbonat có thể xem như chất chống cháy nếu kết hợp đúng với loại nhựa và phụ gia khác.
Màng
Canxi cabonat được ứng dụng rộng rãi trong sản suất những màng mỏng cho đến những tấm dày. Đây là lựa chọn hàng đầu làm tăng độ cứng, độ bền khi dùng làm chất độn cho các sản phẩm, cải thiện năng suất sản xuất.
Màng nhựa thoát hơi nước
Sử dụng canxi cacbonat trong sản xuất sản phẩm màng nhựa với tính chất đặc biệt cho phép thoát hơi thông qua hệ thống lỗ nhỏ li ti.
Sản phẩm đúc
Khi sử dụng sản phẩm canxi cacbonate trong sản xuất sản phẩm đúc, độ cứng và độ bền sẽ được cải tiến dẫn đến tiết kiệm chi phí.
Sử dụng như chất kết dính
Bột đá cũng được sử dụng rộng rãi trong các chất kết dính tự chế, chất bịt kín và các chất độn trang trí. Các keo dán ngói bằng gốm thường chứa khoảng 70% – 80% bột đá vôi. Nó cũng được trộn lẫn với mát-tít để lắp các cửa sổ kính biến màu, cũng như chất cản màu để ngăn không cho thủy tinh bị dính vào các ngăn trong lò khi nung các đồ tráng men hay vẽ bằng thuốc màu ở nhiệt độ cao.
Chất xử lí môi trường nước
- Hấp thu các khí độc tích tụ ở đáy ao như: NH3, H2S, CO2…và acid trong nước, giảm tỷ trọng kim loại nặng, độc hại trong ao nuôi.
- Phân huỷ xác tảo, các chất lơ lửng bẩn trong ao nuôi, giúp cân bằng môi trường nước, ổn định độ pH.
- Ổn định màu nước, hạn chế có váng, làm sạch nước, tăng lượng oxy hoà tan trong nước.
- Hạn chế mầm bệnh, vi khuẩn có hại trong nước, vi khuẩn phát sáng trong ao nuôi…
Y tế
Bột đá CaCO3 cũng được sử dụng rộng rãi trong y tế với vai trò là thuốc bổ sung khẩu phần canxi giá rẻ, chất khử chua. Nó cũng được sử dụng trong công nghiệp dược phẩm làm chất nền cho thuốc viên làm từ loại dược phẩm khác.
Ứng dụng khác
- Bột đá được biết đến là chất làm trắng trong việc tráng men đồ gốm sứ. Khi lớp men có chứa chất này được nung trong lò, chất vôi trắng là vật liệu trợ chảy trong men.
- Nó cũng thường được gọi là đá phấn vì bột đá là thành phần chính của phấn viết bảng. Phấn viết ngày nay có thể làm từ cacbonat canxi hoặc là thạch cao, sunfat canxi ngậm nước CaSO4·2H2O.